Dette var skamkjekt

Publisert 25.09.2020

Statsråden svinga saga som ho ikkje sku gjort anna. Saga var sjølvsagt batteridreven og med eit effektivt underskjer måtte sitkagrana til pers. 
Kontrollørar og medhjelparar f.v. skogbruksleiar Jon Erik Solberg og t.h tømmerbilsjåfør Knut Henrik Lihaug.
Statsråden svinga saga som ho ikkje sku gjort anna. Saga var sjølvsagt batteridreven og med eit effektivt underskjer måtte sitkagrana til pers. Kontrollørar og medhjelparar f.v. skogbruksleiar Jon Erik Solberg og t.h tømmerbilsjåfør Knut Henrik Lihaug.

Dette var skamkjekt sa landbruks- og matminister Olaug Bollestad då ho denne veka opna Risøyhamn Tømmerkai i Nordland. I talen sin understreka ho skogen sin positive verknad på klima, og sa at dei utanlandske treslaga som var planta under skogreisinga også var viktige i så måte.

Vi har laga ein bildereportasje frå opninga.


Tekst og foto: Helge Kårstad

Det kom mykje folk til opninga av tømmerkaien. Veirguden var grei denne gongen. Det storma og regna kraftig både før og etter opninga. Men arrangøren hadde tilrettelagt så godt at veiret uansett ikkje ville blitt noko problem.
Statsråden sette pris på å få møte Ellinor, – forrige generasjon Benjaminsen i Risøyhamn.
Ordførar i Andøy Knut A. Nordmo yngste velkommen til Andøya og understreka at ein tømmerkai er viktig for skogbruket, men den nye hamna var ikkje minst viktig for resten av næringslivet på øya.
Talarstolen er laga av Jon Erik Solberg og syner heil- og halvtønner som viktig emballasje for den verdfulle rogna får Lofoten og Vesterålen.
Statsråden sa at denne regjeringa har satsa tungt på utbygging av skogsbilvegar og tømmerkaier, ja heile 1 milliard kroner er løyvd til norske skogeigarar dei siste åra.
Ho sa også at dette er så viktig eit rammevilkår for skogbruket at regjeringa fortsatt vil setje av pengar til denne type infrastruktur.
Ja Bollestad ville gjerne bli kalle Skogminister heretter.

Det syner at statsråden har vore i skogen før.

Legg merke til at statsråden nyttar underskjer. Vi veit ikkje om ho fekk gode råd om dette. Uansett syner det at statsråden har vore i skogen før.
Eigar av Risøyhamn og den nye tømmerkaia Hans Benjaminsen sa at tilskotet frå staten hadde vore avgjerande for at bedrifta hans gjekk igang å bygge ei ny fleirbrukshamn. Han har satsa heile 26 millionar kroner på den nye hamna, og tilskotet frå staten til tømmerkaia er 6 millionar kroner.

Den nye fleirbrukshamna ligg like ved Risøyhamnbrua

Den nye fleirbrukshamna ligg like ved Risøyhamnbrua mellom Andøya og Hinnøya.
Det er bygd ei djupvasskai på 50 meter med eit bakareal på 6 da. Prognosar tilseier årleg kring 10 000 kubikkmeter tømmer frå skogeigarar i Andøy kommune over denne tømmerkaia.
Utan denne kaien i Risøyhamn måtte tømmeret bli transportert til Sortland, ein gjennomsnittleg ekstra transportavstand for skogen i Andøy på ca. 5 mil eller ein EKSTRA transportkostnad på ca. 45 kr pr. kubikkmeter (9 kr/m3/mil). Mykje av nettoen til skogeigar ved skogsdrift ville følgjeleg gå tapt i lang bilvegstransport. For heile det årlege hogstkvantumet frå Andøy ville det utgjere nærare ein halv million kroner.  
Det er no under planlegging ein ny tømmerkai ved Stokmarknes. Denne kaien vil dekke skog frå kommunane Øksnes, Bø, Sortland og Hadsel + austlege deler av Lofoten.  Dersom tømmeret alternativt skulle fraktast dit, vil det vere ca. 3 mil lenger enn til Sortland, med ein tilsvarande auke i ekstra transportkostnad til 72 kroner pr. kubikkmeter.

Med en heller dårlege veirmeldingar vart talar og helsingar lagt innandørs

På grunn av heller dårlege veirmeldingar vart talar og helsingar lagt innandørs.
Statsråd Olaug Bollestad held ein engasjerande tale der ho framheva skogen si rolle i klimakampen. Og ho understreka at dei utanlandske treslaga var viktige i denne samanhengen. Men ho sa også at Nordland var eit stort skogfylke og at skogreisinga nord for Saltfjellet la grunnlaget for nye treprodukt, nye næringar, sysselsetjing og verdiskaping.
– “Treet er eit Kinderegg” avslutta Bollestad.
Skogbrukssjef Gjermund Pettersen orienterte om bakgrunnen for at det kunne byggast tømmerkai i Risøyhamn. Eldsjeler hadde lagt ned eit stort arbeid både i planteproduksjon og utplanting under skogreisinga. Han fortalde også at Ole Benjaminsen, far til Hans Benjaminsen var den første som sendte tømmer med båt frå Vesterålen.
Til statsråden sa Pettersen at sitkagran og lutzgran er treslag som etter mykje forsking og utprøving er godt tilpassa klimaet i nord. – “De må ikkje stenge døra for oss ved å nekte bruk av desse treslaga” understreka han.
Jon Erik Solberg er skogbruksleiar i Allskog med kontorstad på Sortland. Solberg sa at 85% av det som blir hogd i Lofoten og Vesterålen er sitkagran og lutzgran. Dette vil også fortsetje.
– “Hadde det ikkje vore for denne satsinga på sitka/lutz, hadde vi ikkje hatt noko skogbruk her oppe, ja vi hadde haller ikkje hatt noko grunnlag for å bygge ein tømmerkai” sa Solberg mellom anna.
Brita Erlandsen er næringsjef i Andøy. Ho yngste familien Benjaminsen til lukke med ei stor satsing, og sa at den nye hamne ville få stor betyding for den pågåande omstillinga som føregår på Andøya. Skogbruket treng kaia og viseversa.
Tømmerbilsjåfør Knut Henrik Lihaug var glad for den nye tømmerkaia. – “Dette gjer skogbruket på Andøya lønsamt. Men det må byggast meir skogsbilvegar og flaskehalsar på offentlege vegar må fjernast” sa Lihaug.

Skognæringa Kyst deltok også under opninga av Risøyhamn Tømmerkai

Ole Bakke er dagleg leiar i Skognæringa Kyst. Han gratulerte skogeigarane på øya med ein ny tømmerkai, ein sikker tilgang til sjøtransport av tømmer og rosa familien Benjaminsen for det store engasjementet for å få bygd tømmerkaia.
Til statsråden sa Bakke at det må kome ei avklaring kring planting av utanlandske treslag. Han minna også statsråden om store utfordringar kring flaskehalsar på offentlege vegar, ikkje minst dei kommunale vegane.
Sagbrukseigar og nestleiar i styret i Skognæringa Kyst Arild Kulseng-Hansen frå Harstad i Troms sa til statsråden at det fortsatt gjenstår å bygge ut tømmerkaier i Norge. For Troms sin del gjeld dette eit prosjekt i Harstad og eit prosjekt i Nordreisa. Så vi håpar at pengane er plassert i statsbudsjettet 2021, avslutta ein engasjert Kulseng-Hansen.

Flott lokale i høve opninga av tømmerkaien og statsrådbesøket

Arrangøren familien Benjaminsen hadde laga til eit flott lokale i høve opninga av tømmerkaien og statsrådbesøket.
Litt meir av ei lyttande forsamling….
Saman med statsråden var også kommunikasjonssjef i Landbruks- og matdepartementet Ottar Løvik (nærast vindauga)

Ordførar Knut A. Normo overrekte blomster til eigar av tømmerkaia

Ordførar Knut A. Normo overrekte blomster til eigar av tømmerkaia, – firma Th. Benjaminsen as ved Hans Benjaminsen.
Leiar i Vesterålen og Lofoten Skogeigarlag Inger Grete Hansen (mideten) sa i si tale at ho ikkje likte at ho berre fekk plante sitkagran og lutzgran på eigedomen sin, men derimot vanleg gran. Det er ei kjent sak at desse 2 treslaga produserar kring det doble av vanleg gran nord for Saltfjellet, ja mange stader er det ikkje noko alternativ. – “Det er miljøsatsing å nytte desse treslaga som i løpet av si levetid tek opp 1 tonn CO2” sa Hansen og dokumenterte ved å ha på rette klede for dagen (bilde).
Til venstre tømmerbilsjåfør Knut Henrik Lihaug og til høgre viltforvaltar i Sortland og Andøy Jostein Holmeng.

Servering og kulturinnslag frå Adelheid Flesland Benjaminsen

Adelheid Flesland Benjaminsen var sjef for serveringa denne dagen.
Ho imponerte samtidig med kulturinnslaget ved å lese ein tekst som handla om Andøya frå “Nordlands Trompet” av Petter Dass.
Som seg hør og bør var serveringa på trefat av sitkagran frå Andøya, dvs. Marmelkrokens Tapasplanke; Marinert kval frå Gunnar Klo på Myhre, sylta ingefær, potetvaffel, wasabicreme og rognkjekskaviar frå J.M Nilsen fisk på Nordmela. Vidare ost frå Nordun, honningrista nøtter, resa elgkjøtt etter oppskrift frå Snåsa, tyttebærost, smørstekt fiskegrateng, raspa gulrot og citronette, – alt lokalt råstoff.
Tidlegare ordførar i Hadsel kommune og styreleiar i Th. Benjaminsen as Knut Eirik Jenssen overrekte ei gave til Marith Bendiksen som jobbar i selskapet. Bakgrunnen var hennar store ståpåvilje for å få realisert tømmerkaien i Risøyhamn. Vi vil legge til at Marith også er oppteken av skogproduksjon med sitka- og lutzgran, og vi har tidlegare lage eit oppslag om henne på den “gamle” nettsida vår (10.03.19).

Skogen på Andøya

Vi legg ved nokre bilder frå skogen på Andøya (like ved Dverberg) dagsett 22.09.20.
Det er mykje bjørk i Norge, også på Andøya. Men knapt nokon plass ser vi slik forskjell i utvikling av såvel volum som høgde dersom vi samanliknar sitkagran og bjørk.
Bildetet frå Dverberg syner forskjellen i produksjon mellom vanleg gran (nærast) og sitkagran, då alt er planta omlag samtidig. Skogbrukssjef Gjermund Pettersen kan fortelje om ein dokumentert skogproduksjon på Andøya på 70 kubikkmeter pr. dekar etter 100 år for sitkagran og lutzgran. Dette er ca. dobbelt så mykje som vanleg gran kan produsere.
Så kan vi legge til at det er planta barskog (særleg sitkagran og lutzgran) på ca. 1,6% av landarealet på øya. Med så gode resultat og så gode driftstilhøve, burde det vere ei interesse for å auke barskogarealet på Andøya. Kva seier skogeigarane?
Vi takkar for ei skogleg oppleving på Andøya med dette biletet frå Bleik og Bleiksøya som ligg nordvest på øya. Det minnar oss om at sjøen og havet er viktigaste transportåra vår.