140 på skogdag i bratt terreng

Publisert 04.09.2020

Under strenge koronatiltak samla skogdagen i Øyer kring 140 personar frå heile landet. I samråd med kommunelegen var det påmelding til arrangementet, som vart arrangert i skogterrrenget like ved alpinbakken i Hafjell.
Under strenge koronatiltak samla skogdagen i Øyer kring 140 personar frå heile landet. I samråd med kommunelegen var det påmelding til arrangementet, som vart arrangert i skogterrrenget like ved alpinbakken i Hafjell.

Skogdagen i Øyer med tema bratt terreng samla mykje folk.
– Det moderne driftsutstyret som vart vist fram på skogdagen er eit kvantesprang i utviklinga av skogsdrift i bratt terreng, sa fleire av deltakarane.
– Vi treng eit taubanemiljø i Norge både for å ta ut ressursar og å sikre beredskap, sa adm. dir. i Glommen Mjøsen Skog, Gudmund Nordtun.

Skogdagen 28. august, Øyer i Gudbransdalen var eit arrangement i regi av Norsk Taubanelag, MEF Skog, Glommen Mjøsen Skog og Kystskogbruket.
Kommunikasjonssjef Silje Ludvigsen i Mjøsen Glommen Skog, fagsjef Bjørn Lauritzen i MEF Skog, skogbruksleiar Trond Presrud i Mjøsen Glommen Skog og underteikna har saman med taubaneentreprenørane Torbjørn Frivik og Vidar Rørvik hatt ansvaret for planlegging og gjennomføring av skogdagen.


Vi legg her ut ein bildereportasje frå skogdagen.
Tekst og foto: Helge Kårstad

Leiar i Skognæringa Kyst Ole Bakke viste til at det står kring 20 millionar kubikkmeter tømmer i bratt terreng i norske skogar. – Når kapasiteten til dagens taubaner er årleg kring 100 000 kubikkmeter har, vi arbeid i 200 år med å hente ut dette virket, sa Bakke.
Han sa også at det raskt må på plass ein taubanekonsulent/ pådrivar/ fagperson som kan få fart på å utvikle dette sårbare taubanemiljøet i norsk skogbruk.
Elevar frå Lena-Valle videregående skole deltok på skogdagen og fann seg vel til rette i granbaret.
Stortingsrepresentant Torill Eidsheim (H) frå Hordaland heldt eit engasjerande innlegg om regjeringa si satsing på skogbruk og om framtida for denne grøne næringa.
Ho understreka at regjeringa har satsa stort på utbygging av skogsvegar og tømmerkaier. Også flaskehalser for tømmertransporten på fylkesvegar blir det no løyvd pengar til, det som gjenstår er flaskehalsar for tømmertransport på kommunale vegar, sa Eidsheim.
Ho kommenterte også skogen si viktige rolle som karbonbinder, og det faktum at Norge har betydelige skogressursar. – Den årlige tilveksten er meir enn dobla dei siste 100 åra, og ståande volum av tømmer i norske skogar er tredobla. Om lag 35–40 pst. av tilveksten blir brukt til industrielle føremål pr. år, sa Eidsheim og held fram.
– Norge skal vere ein leiande industri- og teknologinasjon. Høgre vil medverke til at norsk næringsliv og industri har gode rammevilkår.
Ho rosa skognæringa som dyktige til å fortelje om sine utfordringar til politikarar. – Det er også heilt avgjerande for at vi kan gjere ein god jobb på Stortinget, sa Eidsheim til slutt.
Gruppe 2; Elevar frå Lena-Valle vidaregåande skole likte seg på skogdagen.
Adm. dir. i MEF, Julie Brodtkorb organiserar 1500 entreprenørar i Norge, derav ca 100 skogsentreprenørar. Ho oppmoda alle entreprenørar i skognæringa til å bruke organisasjonen. – Meld dykk alle inn i MEF slik av vi kan representere dykk ovenfor myndigheitene for å betre rammavilkåra, sa Brodtkorb mellom anna.
Både Torill Eidsheim og Julie Brodtkorb snakka varmt om skogen i det grøne skiftet. Begge meinte skognæringa burde fronte felles sak, – då skulle dei også gjere kva dei kunne for å følgje opp kvar på sin plass.
Adm.dir. Gudmund Nordtun i Glommen Mjøsen Skog peika på at vi treng eit sterkt taubanemiljå i Norge for å ta ut tømmer i bratt terreng, men også for å sikre beredskapen ved naturkatastrofer. Han sa at berre i Gudbrandsdalen er det 1,5 millionar kubikkmeter hogstmoden skog som berre kan takast ut med taubane. Og han avslutta med å seie at talarstolen var den flottaste han hadde nytta. – Ein slik lyt vi ha i Glommen Mjøsen, sa Nordtun til ei lyttande forsamling.
Ståande lunsj og ein skogprat vart det også tid til, med 1-meters avstand og vasking av hender med spritflasker, godt synleg plassert rundt i skogen.
T. Frivik Taubanedrift AS demonstrerte fallbane til standplass ved bilveg.
Til denne dagen hadde eigaren Torbjørn Frivik henta ein rykande fersk taubane frå Konrad Forstteknikk i Østerrike. – Ja den var så fersk at du kunne kjenne lukta av ny lakk, fortel Torbjørn begeistra.
Dette er bane nr. 4 av same type i entreprenørselskapet til Frivik. – Alt er likt på alle maskinene, det betyr også at vi lettare kan skifte mannskap.
Taubanen består også av ein Liftliner 4000 løpekatt. Saman med ei gravemaskin (Doosan 210) med kvisteaggregat (Woody 60) har dei 4 laga til Torbjørn arbeid i heile Sør Norge, hovudsakleg på Vestlandet og i Innlandet.
I bakgrunnen fakkelmannen frå OL på Lillehammer i 1994.
Jon Sigurd Leine (t.h) er regionsjef i Oppland i Glommen Mjøsen Skog, og orienterte om trong for taubaner i fylket. T.v. taubaneeksperten over alle i Norge Nils Olaf Kyllo som presenterte banen til Torbjørn Frivik. I bakgrunnen skogbruksleiar i Gausdal (Glommnen Mjøsen Skog) Trond Prestrud. Han var svært nøgd med Frivik sine baner og mannskap. – Ja du kan stille klokka etter dei, sa Prestrud og det var tydeleg at han også meinte det.
Det var framifrå eigna demonstrasjonsområder i Hafjell, her området for bruk av T-Winch, hogstmaskin og lassberar.
Det var eit imponerande skue då lassberaren til firma Kalstad Maskin As køyrde bakken både opp og ned med ei totalvekt kring 45 tonn (20 kubikkmeter lass). Og bakken var bratt, heile 44 grader.
– Dette skal igrunn ikkje vere muleg vart det sagt mellom interesserte tilskodarar.
Som vi ser er wiren frå T-Winch’en 10.2 hekta på og trekkrafta er 10 tonn.
Torbjørn Frivik meiner at kring 1/3 av det tidlegare definerte taubaneterrenget i Norge no kan hoggast ved hjelp av hjulgåande hogstmaksin, lassberar og t-winch. Eit kvantesprang i norsk skogbruk vil nokon meine.
Taubaneentreprenør Torbjørn Frivik orienterte om bruk av T-winch 10.2., produsert i Østerrike, vinsjen som held både hogstmaskin og lassberar i bratt terreng. Bak (i gul vest) står skogsentreprenør Geir Ove Smørdal frå Eid i Sogn og Fjordane. Smørdal kunne forelje at han kjøpte ein t-winch ifjor og sidan den tid har gravemsakina stått stille. Inngrepa i liane blir minimale med denne hjelpevinsjen i bratt terreng, sa Smørdal.
Hogstmaskina og lassberar til Kalstad Maskin As frå Gausdal vekte stor oppsikt under demonstrasjonen med t-winchen oppkopla. Eigaren Svein Inge Kalstad var også tilstades under skogdagen.
Sjåfør på hogstmaskina var Kenneth Nyhus og sjåfør for lassberar var Henrik Rønningen
– Denne nye vinsjen frå Owren, Vingrom på Lillehammer byr på seg sjølv, sa eigar og taubaneentreprenør Vidar Rørvik.
Og Vidar veit kva han snakker om. Den første Owren krana kjøpte han i 1992, i dag har han 2 i drift, begge i Møre og Romsdal. Men den heilt ferske nyvinninga Owren 450 som vart synt fram på skogdagen er vel eit kvantesprang i utvikling samanlikna med forgjengaren. Tårnet er auka frå 12 til 16, 5 meter, trekkrafta auka frå gjenniomsnittleg ca 4 tonn til 6 tonn og rekkevidda er heile 450 meter.
Mest imponert vart vi av farten når vinsjen er brukt som slepebana. Vidar fortel at den går 9m/s på retur og 4,5 m på inntrekk. Når lassa er kring 4 kubikk, seier det seg sjølv at produksjonen blir stor. – I testperioden i Volda nyleg produserte vi 4000 m3 med ein dagleg gjennomsnitt på 83 kubikkmeter, ein vesentleg auke frå tidlegare modellar, seier Vidar.
Owrenkrana kan nyttast både som slepebane og som fallbane, då med berekabel. Men Vidar hevdar at så lenge tilkomstvegane ligg nederst i liane, er det stor trong for slepebaneteknikkken i Norge i mange år framover. Han er heller ikkje avhengig å stå på bilveg sidan bana er bygd på eit lassberarchassis.
Johs Owren er eigar av Owren AS på Vingrom i Lillehammer og har m.a. produsert Owren vinsjen sidan 80- talet. Mange vinsjar er seld til utlandet (Russland, Scotland og Canada) men også ein del i Norge. Samarbeidet med taubaneentreprenør Vidar Rørvik har vore heilt avgjerande for å kunne utvikle nyskapningnen Owren 450 kunne Johs m.a. fortelje.
Stålwirer er skifta ut med materiale av tau. Ja Vidar har skifta ut all stålwire på den eine vinsjen sin, og har no planer å gjere det på begge. Erfaringane er gode, og det lettar ikkje minst det daglege arbeidet.
I samarbeid med Halvor Torgesen (tidlegare tilsett ved NIBIO) har Vidar utvikla lettare blokker som er laga av aluminium. Erfaringaner svært gode, og når vekta er redusert frå 24 til 10 kg seier det seg sjølv at at det daglege arbeidet i skogen blir mykje lettare.